Bilgilendirme:

5651 SAYILI KANUNDA DEĞİŞİKLİKLER: SOSYAL MEDYA DÜZENLEMELERİ VE İÇERİĞİN YAYINDAN ÇIKARILMASI

5651 SAYILI KANUNDA DEĞİŞİKLİKLER: SOSYAL MEDYA DÜZENLEMELERİ VE İÇERİĞİN YAYINDAN ÇIKARILMASI

Bir süredir tartışılan “sosyal medya düzenlemeleri”, 7253 sayılı Kanun (“Değişiklik Kanunu”) kapsamında yasalaşmış ve 30 Temmuz 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Değişiklik Kanunu, sosyal medya bağlamında çeşitli düzenlemeler getirmekle birlikte 5651 sayılı Kanun’da çok sayıda başka değişikliği de içermektedir. Bu yazımızda Değişiklik Kanunu’nun getirdiklerini sizin için özetlemekteyiz.

“Sosyal Ağ Sağlayıcı” ve Yükümlülükleri

5651 sayılı Kanun bugüne dek internet ortamının temel üç aktörü olan içerik, yer ve erişim sağlayıcıyı tanımlamaktaydı. Yapılan değişiklikle “sosyal ağ sağlayıcı” adında yeni bir aktörün daha tanımı yapılmıştır. Buna göre “sosyal ağ sağlayıcı”, sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişilerdir.

Temsilci Belirleme

5651 sayılı Kanunu’na eklenen ek madde 4 uyarınca Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılarının (“Yabancı Sosyal Ağ Sağlayıcı”) en az bir yetkili kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirlemesi zorunlu hale getirilmiştir. Temsilci, temel olarak yetkili makamlar tarafından gönderilecek iletişimlerin gereğinin yerine getirilmesini ve bireyler tarafından 5651 sayılı Kanun kapsamında yapılacak başvuruların cevaplandırılmasını sağlayacaktır. Temsilcinin Türkiye’de yerleşik bir tüzel kişi veya Türk vatandaşı bir gerçek kişi olması gerekmektedir.

Yabancı Sosyal Ağ Sağlayıcılar, ayrıca temsilcilerinin kimlik ve iletişim bilgilerini Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na (BTK) bildirecek, iletişim bilgileriniyse kolayca görülebilecek ve doğrudan erişilebilecek bir şekilde internet sitelerinde bulunduracaklardır.

Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünün ihlali kademeli olarak ağırlaşan yaptırımlara bağlanmıştır. Buna göre öncelikle temsilci belirlemeyen ve bildirmeyen Yabancı Sosyal Ağ Sağlayıcılarına BTK tarafından bir bildirim yapılacaktır. Bildirimden sonra ihlalin devam etmesi halinde ise sırasıyla aşağıdaki yaptırımlar uygulanacaktır:

1. Bildirimden itibaren 30 gün içinde yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde 10.000.000 TL idari para cezası verilecektir.

2. İdari para cezasının tebliğinden itibaren 30 gün içinde yükümlülüğün halen yerine getirilmemesi halinde ilaveten 30.000.000 TL idari para cezası uygulanacaktır.

3. İkinci kez verilen idari para cezasının tebliğinden itibaren 30 gün içinde yükümlülüğün halen yerine getirilmemesi hâlinde Türkiye’de mukim vergi mükelleflerinin ilgili Yabancı Sosyal Ağ Sağlayıcılarına yeni reklam vermesi yasaklanacaktır.

4. Reklam yasağı kararının verildiği tarihten itibaren 3 ay içinde yükümlülüğün halen yerine getirilmemesi halinde ilgili Yabancı Sosyal Ağ Sağlayıcılarının internet trafiği bant genişliğinin %50 oranında daraltılması için BTK tarafından sulh ceza hâkimliğine başvurulabilecektir.

5. Bant genişliğinin daraltılmasına ilişkin hakim kararının uygulanmasından itibaren 30 gün içinde yükümlülüğün halen yerine getirilmemesi halinde ise bant genişliğinin %90 oranına kadar daraltılması için BTK tarafından tekrar sulh ceza hakimliğine başvurulabilecektir.

Yayından Çıkarma Taleplerinin Yanıtlanması

Yabancı Sosyal Ağ Sağlayıcıları, 5651 sayılı Kanun’un içeriğin yayından çıkarılmasına ilişkin 9. ve özel hayatın gizliliğine ilişkin 9/A. maddeleri kapsamında ilgili kişilerden aldıkları talepleri, talepten itibaren en geç 48 saat içerisinde cevaplamakla yükümlü kılınmışlardır. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcılara BTK tarafından 5.000.000 TL idari para cezası uygulanacaktır.

Raporlama Yükümlülüğü

Yabancı Sosyal Ağ Sağlayıcıları, kendilerine bildirilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararlarının uygulanmasına ve doğrudan ilgili kişlierden aldıkları taleplere ilişkin istatistiksel ve kategorik bilgileri içeren Türkçe hazırlanmış raporları 6 aylık dönemlerle BTK’ya bildirecektir. Doğrudan ilgili kişilerden alınan taleplere ilişkin rapor, kişisel verilerden arındırılmak suretiyle sosyal ağ sağlayıcının kendi internet sitesinde de yayımlanacaktır. Bu yükümlülüklerini yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcılara BTK tarafından 10.000.000 TL idari para cezası uygulanacaktır.

Kullanıcı Verilerinin Türkiye’de Barındırılması

Değişiklik Kanunu, çoğunlukla içerik çıkarma ve erişim engelleme taleplerine yönelik olsa da kişisel verilerin korunmasına ilişkin kritik bir hükmü de içerisinde barındırmaktadır. Buna göre Yabancı Sosyal Ağ Sağlayıcıları, “Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırma yönünde gerekli tedbirleri alacaktır”.

Sosyal Ağ Sağlayıcılara Uygulanacak İdari Para Cezaları

5651 sayılı Kanun’un 8. ve 8/A. maddeleri kapsamındaki içeriğin çıkarılması ve erişimin engellenmesi kararlarına uyulmaması durumunda Yabancı Sosyal Ağ Sağlayıcılarına uygulanacak idari para cezaları 1.000.000 TL, 8 ve 9. maddeleri kapsamındaki kararlara uyulmaması halinde uygulanacak adli para cezaları ise 50.000 gün (azami 5.000.000 TL) olarak belirlenmiştir. İdari para cezasını gerektiren ihlallerin bir yıl içinde her bir tekrarında, cezalar bir kat artırılarak uygulanacaktır.

İçeriğin Yayından Çıkarılması 

5651 sayılı Kanun’un 8. maddesinde sayılan katalog suçları oluşturan internet içerikleri hakkında erişimin engellenmesi kararı verilebilmekteydi. Değişiklik Kanunu ile yapılan değişiklikler sonucu erişim engelleme ile birlikte veya ayrı olarak içeriğinin yayından çıkarılmasına da karar verilebilecektir.

Benzer şekilde kişilik hakları ihlal edilen bireyler, 5651 sayılı Kanun’un 9. maddesi çerçevesinde sulh ceza hakimliğine başvurarak içeriğe erişimin engellenmesine karar verilmesini talep edebilmekteydi. Değişiklik Kanunu ile birlikte hakimden erişimin engellenmesine ve/veya içeriğin yayından çıkarılmasına karar vermesi talep edilebilecektir.

İçeriğin Arama Motorlarında Listelenmemesi Talebi

Değişiklik Kanunu ile birlikte 5651 sayılı Kanun’un 9. maddesine yeni bir fıkra eklenmiştir. Buna göre yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talep etmesi durumunda hâkim tarafından, başvuranın adının arama motorlarında karara konu internet adresleri ile ilişkilendirilmemesine karar verilebilecektir. Bu kapsamda içerik ve yer sağlayıcının içeriği yayından çıkarması talebine ek olarak içerikle ilgili arama motoru sonuçlarının da yayından çıkarılması talebinde bulunulması mümkün hale gelmiştir.

Değişikliklerin Yürürlük Tarihi

Temsilci belirleme dahil Yabancı Sosyal Ağ Sağlayıcıların yükümlülükleri 1 Ekim 2020 tarihinde yürürlüğe girecektir. Değişiklik Kanunu kapsamındaki içeriğin yayından çıkarılması dahil diğer değişiklikler ise 31 Temmuz 2020 itibariyle yürürlüğe girmiştir.

Değişikliklerin Anlam ve Önemi

Değişiklik Kanunu hararetli tartışmalar içerisinde ve gittikçe yoğunlaşan ifade özgürlüğü endişelerine rağmen kanunlaştı. Fakat sosyal medyanın özel yasal düzenlemelere tabi tutulması yalnızca Türkiye’de değil birçok Avrupa ülkesi dahil tüm dünyada uzun süredir tartışılan bir konu. Nitekim Değişiklik Kanunu’nun gerekçesinde Almanya, Fransa ve İngiltere’deki geçmiş ve sürmekte olan yasama süreçlerine atıf yapılmakta ve öne çıkan ortak çözüm yaklaşımının sosyal medya şirketleriyle bir “muhataplık ilişkisi” kurulması olduğu vurgulanmakta, takiben Değişiklik Kanunu’nun da amacının Yabancı Sosyal Ağ Sağlayıcıları ile muhataplık ilişkisi kurulması olduğu ifade edilmektedir.

Değişiklik Kanunu, 5651 sayılı Kanun’un kapsamında esaslı bir değişiklik yapmamaktadır. Zira sosyal ağlar halihazırda “yer sağlayıcı” tanımı içerisinde kanun kapsamına girmektedir. Ancak değişikliklerle birlikte idari ve adli para cezaları önemli ölçüde artırılmış ve Yabancı Sosyal Ağ Sağlayıcılarının Türkiye’de iletişim kanalları açmaları zorunlu hale getirilmiştir. Bu yönden Değişiklik Kanunu’nun etkisinin temel itibariyle pratik anlamda olacağı söylenebilir. Bununla birlikte Yabancı Sosyal Ağ Sağlayıcıları için öngörülen son seviye cezalar oldukça ağırdır. Nitekim bant genişliğinin %90 oranında daraltılması, pratik açıdan ilgili sosyal ağa erişimin engellenmesiyle aynı anlama gelecektir. Yabancı Sosyal Ağ Sağlayıcılarının nasıl hareket edeceği ve konunun bant genişliği daraltmasına gelip gelmeyeceği belirsiz olmakla birlikte Değişiklik Kanunu’nun özellikle BTK ve sulh ceza hakimlikleri tararından uygulamada nasıl ele alınacağının kritik öneme sahip olduğu açıktır. Bu yönden uygulamanın yakından takip edilmesini ve buna göre gerekli aksiyonların alınmasını öneriyoruz.

Konuya ilişkin her türlü sorunuz için bizimle corporate@ersoybilgehan.com adresi üzerinden iletişime geçebilirsiniz.

ETİKETLER

finans, gayrimenkul, yatırım, ticaret, bilgi teknolojileri, e-ticaret, enerji, icra kabiliyeti, dava, veri koruma, şahsi kefalet, şirketler, yönetmelik, esas sözleşme, bağımsız denetim

SON YAZILAR

Bilgileriniz kaydedilmiştir. Teşekkürler.