Kişisel Verileri Koruma Kurulu (“Kurul”), unutulma hakkına ilişkin değerlendirmelerini içeren 2020/481 sayılı kararını (“Karar”) internet sitesinde yayımladı. Kurul, “unutulma hakkı” için ilgili kişilerin arama motorları üzerinden ad ve soyadları ile yapılacak aramalar neticesinde gösterilen sonuçların indeksten çıkarılmasına yönelik talepleri tanımını yapmış ve kendisine ulaşan taleplerin değerlendirilmesinde dikkate alacağı kriterleri de açıklamıştır.
Kurul ayrıca ilgili kişilerin taleplerinin arama motorları tarafından reddedilmesi veya taleplerine cevap verilmemesi halinde, kişilerin Kurul’a başvuruda bulunabileceğini veya doğrudan yargı yoluna gidebileceğini hatırlatmıştır.
Kurul’un Unutulma Hakkına İlişkin Hukuki Değerlendirmesi
Karar’da unutulma hakkı, Anayasa’nın kişisel verilerin korunması hakkını düzenleyen 20. maddesinin 3. fıkrası, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun (“KVKK”) 4, 7 ve 11. maddeleri ve Kişisel Verilerin Silinmesi, Yok Edilmesi veya Anonim Hale Getirilmesi Hakkında Yönetmelik’in 8. maddesi çerçevesinde ele alınmıştır. Bu kapsamda Kurul, mevzuatımızda kavramsal olarak düzenlenmemiş olsa da unutulma hakkının korunmasına yönelik yasal araçların mevcut olduğunun altını çizmiştir.
Arama Motoru İşletmecilerinin Veri Sorumlusu Kabul Edilmesi
Kurul, arama motorlarının internetten topladıkları verilerin işlenmesine ilişkin amaç ve vasıtaları belirledikleri tespitini yaparak arama motorları tarafından gerçekleştirilen faaliyetlerin veri işleme faaliyeti olduğunu belirtmiştir. Arama motorlarının veri işleme faaliyetleri Karar’da; otomatik, düzenli ve sistematik olarak internette yayınlanan bilgiyi bulmak, indeksleme algoritmaları çerçevesinde almak, kaydetmek, organize etmek, sunucuları üzerinde saklamak, belirli durumlarda açıklamak ve kullanıcılarına sunmak olarak sayılmıştır. Bu kapsamda, arama motoru işletmecileri KVKK kapsamında veri sorumlusu olarak nitelendirilmiştir.
Kurul’un Değerlendirmede Dikkate Alacağı Kriterler
Kurul, arama motorlarında çıkan sonuçların kaldırılmasına ilişkin taleplerin hangi kriterler çerçevesinde değerlendireceğini Karar ekinde yayımladığı bir belgede açıklamıştır. Buna göre Kurul, kendisine ulaşan unutulma hakkına ilişkin taleplerde ilgili kişinin kamusal hayatta önemli bir rol oynayıp oynamadığı, arama sonuçlarının öznesinin bir çocuk olup olmadığı, içeriğin gazetecilik faaliyetleri kapsamında işlenen verileri kapsayıp kapsamadığı, bilginin güncel olup olmadığı, bilginin kişi hakkında önyargıya sebep olup olmadığı dahil toplam 13 kriteri öncelikle dikkate alacaktır. Kurul’un açıkladığı değerlendirme kriterleri, Madde 29 Çalışma Grubu’nun Avrupa Adalet Divanı’nın Google / Costeja Davası Kararının Uygulanması Hakkında Rehberi ile büyük ölçüde uyumludur.
Kararın Önemi ve Anlamı
Unutulma hakkı Türk hukukunda daha önce Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay kararlarıyla da tanınmıştı.1 Bu yönden karar beklenmedik veya şaşırtıcı değildir. Fakat Kurul’un unutulma hakkına ilişkin bir ilke kararı almış ve değerlendirme kriterlerini belirlemiş olması, Kurul’un unutulma hakkını doğrudan KVKK kapsamında icra edeceği beklentisini doğrulamakta, Kurul’un unutulma hakkını etkin bir biçimde icra etme yönündeki niyetini ortaya koymaktadır. Böylece bireyler, dava yoluna başvurmaksızın KVKK uyarınca öncelikle arama motoru işleticilerine ve sonrasında Kurul’a başvurarak unutulma haklarını etkin bir şekilde arayabileceklerdir.
1Anayasa Mahkemesi’nin 03.03.2016 tarihli ve 2013/5653 başvuru numaralı kararı, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 17.06.2015 tarihli ve 2014/4-56 E., 2015/1679 K. Sayılı kararı.
