Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ("TCMB") tarafından 2023/5 sayılı "Firmaların Yurt Dışı Kaynaklı Dövizlerinin Türk Lirasına Dönüşümünün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ" ("Tebliğ") Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğ, TCMB'nin "2023 Para Politikası ve Liralaşma Stratejisi’nin" bir diğer adımı olarak öne çıkıyor.
Tebliğ, yurt dışı kaynaklı döviz fonlarını satmaları ve/veya bu fonları Türk lirasına dönüştürerek Türk lirası hesaplarına (yakın zamanda uygulamaya konan kur korumalı Türk lirası hesapları) yatırmaları halinde şirketlere sağlanacak desteğe ilişkin usul ve temel ilkeleri düzenlemektedir. Tebliğ ile TCMB, firmaların döviz rezervlerini Türk lirasına dönüştürmesini teşvik etmeyi amaçlamaktadır.
Tebliğ, konusunu aşağıda açıklandığı üzere üç alt başlık halinde düzenlemektedir: (i) yurt dışı kaynaklı dövizlerin TCMB’ye satışı için verilecek Döviz Dönüşüm Desteği; (ii) yurt dışı kaynaklı dövizlerin kur korumalı Türk lirası hesaplarına dönüştürülmesi için Döviz Dönüşüm Desteği; (iii) Döviz alımı yapmama taahhüdünün yerine getirilmemesi.
- I. Yurt dışı kaynaklı dövizlerin TCMB’ye satışı için verilecek Döviz Dönüşüm Desteği (Madde 4):
Tebliğ, dövizlerini satan şirketlerin TCMB tarafından belirlenecek süre boyunca döviz alımı yapmayacaklarına dair TCMB'ye taahhütte bulunmaları koşuluyla, şirketlere Türk lirasına çevrilen döviz tutarının yüzde 2'si oranında finansal destek sağlanmasını öngörmektedir.
II. Yurt dışı kaynaklı dövizlerin Kur Korumalı Türk lirası hesaplarına dönüştürülmesi için Döviz Dönüşüm Desteği (Madde 5):
Yurda getirilen dövizin en az yüzde 40’ının TCMB’ye satılması halinde, yurda getirilen dövizin kalan kısmının dönüşüm kuru üzerinden kur korumalı Türk lirası hesabına dönüştürülmesi ile TCMB tarafından belirlenecek süre boyunca TCMB’ye satılan tutardan daha fazla döviz alımı yapmama taahhüdünde bulunulması kaydıyla, taahhütte bulunan şirketlere dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen tutarın yüzde 2’si kadar döviz dönüşüm desteği sağlanacaktır.
III. Döviz alımı yapmama taahhüdünün yerine getirilmemesi (Madde 6):
Şirketlerin döviz alımı yapmama taahhütlerini yerine getirmemeleri halinde Tebliğ, bir çift yaptırım öngörmektedir:
- a) Döviz dönüşümü desteği tutarları, desteğin ödendiği tarih ile taahhüdün yerine getirilmediğinin tespit edildiği tarih arasındaki dönem boyunca oluşan pozitif kur farkının eklenmesi suretiyle bankalarca şirketlerden faiziyle birlikte tahsil edilerek TCMB’ye aktarılacaktır. Söz konusu faiz ise döviz dönüşümü desteğinin ödenme tarihinden, taahhüdün yerine getirilmediğinin tespiti tarihine kadar geçen süre için tespit tarihinde geçerli olan TCMB’nin ilan ettiği en yüksek gecelik borç verme faiz oranı üzerinden hesaplanacaktır.
- b) Ayrıca, taahhüdünü yerine getirmeyen şirketlerin TCMB kaynaklı kredi kullanım talepleri, taahhüdün yerine getirilmediğinin tespit edildiği tarihten itibaren bir yıl süreyle kabul edilmeyecektir.
Buna ilaveten, TCMB'ye satılan döviz tutarlarının teyit edilmesi ve dövizlerin Türk lirası hesaplarına dönüştürülmesi gibi Tebliğ kapsamında yürütülecek süreçlerin yönetiminden ve uygulanmasından bankalar sorumlu olacaktır.
Bahse konu yeni tebliğ, Türkiye’nin son zamanlardaki parasal politikasında önemli bir husus olan Lira’ya öncelik verilmesinde bir diğer adım olarak yer alıyor. Türkiye'nin özel sektör için biraz "kısıtlayıcı" sayılabilecek yeni yasal düzenlemeler yapması tahmin edilmekte olup, gerek Lira'nın gücü gerekse dövize aşırı bağımlılıktan kaçınmak hükümet için kritik önem taşıdığından devletin bu dönüşümü hızlandırmak için mümkün olan her önlemi alması beklenmektedir.
Konuya ilişkin herhangi bir sorunuz olması halinde bizimle iletişime geçmekten çekinmeyiniz.
