2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (“Kanun”) uyarınca borçlunun mahcuz mallarının satışı borçlu veya alacaklının talebi üzerine icra dairesi tarafından açık arttırma yolu ile gerçekleştirilmektedir. Alacaklı veya borçlunun hacizden itibaren 1 yıl içerisinde satış talebinde bulunması şartıyla, icra dairesi taşınır mallar bakımından nihai olarak 2 ay; taşınmaz mallar bakımından ise 3 ay içerisinde mahcuz malların cebren satışını tamamlayarak alacaklının alacağını tahsil etmesini sağlar.
Kanunda yapılan son değişiklikler ile, yetkilendirilmeleri halinde, borçlulara hacizli mallarını rızaen satabilme imkanı tanıyan yeni bir prosedür öngörülmüştür. Bu yeni prosedürün uygulanabilmesi adına uzun zamandır beklenen İcra ve iflâs Kanunu Uyarınca Borçluya Satış Yetkisi Verilmesine Dair Yönetmelik (“Yönetmelik”) 28 Mayıs 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Kanun ve Yönetmelik’e göre bu prosedürden yararlanmak isteyen borçlu mahcuz malın kıymet takdirinin tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde icra dairesine müracaat ederek malın satışı için kendisine bir yetki belgesi verilmesini talep etmelidir. Bu talep üzerine icra müdürü açık artırma yolu ile cebrî satış işlemlerini durdurur ve haczedilen malın rızaen satışı için bir yetki belgesi düzenleyerek borçluya tebliğ eder. Devamında, borçluya malın satışı için 15 günlük süre verilir. Yetki belgesinin içeriği Yönetmeliğin 5.maddesinde detaylıca açıklanmıştır. Yetki belgesinde yer alması gereken en önemli hususlardan biri icra müdürü tarafından belirlenen mahcuz malın asgari satış tutarıdır. Bu doğrultuda söz konusu mahcuz mal, bu tutardan daha düşük bir bedele satılamayacaktır. İlaveten, yetki belgesinde bahsi geçen mahcuz mal, taşınmaz veya gemi gibi sicile kayıtlı bir mal ise icra müdürü durumu ilgili sicile bildirir.
Borçluya verilen 15 günlük süre içerisinde, malın satılması ve satış bedelinin alıcı tarafından icra dairesi hesabına yatırılması gerekmektedir. Akabinde satış icra mahkemesinin onayına sunulur. Mahkeme, en geç 10 gün içinde dosya üzerinden yapacağı inceleme sonucunda satışın kabulüne yahut reddine karar verir. Malın mülkiyeti mahkemenin kabulü ile alıcıya geçer. Mahkemenin satışı reddetmesi halinde ise satış bedeli alıcıya iade edilir.
Bu yeni düzenlemenin avantajlarından bir tanesi satış sürecinin, açık artırma yolu ile satışa kıyasla oldukça kısa sürede tamamlanmasıdır. Zira icra dairesi tarafından cebren satışın gerçekleştirilmesi halinde çoğunlukla Kanun’da yer alan nihai 2 ve 3 aylık satış sürelerine riayet edilmemekte, icra dairelerinin iş yoğunluğu ve bürokratik sebeplerle süreç çok daha uzun sürebilmektedir. Oysa yeni düzenleme ile satışın ortalama 1 ay içerisinde tamamlanması amaçlanmaktadır. Böylece alacaklı bir an önce alacağına kavuşabilecek; borçlu ise borcundan ve süreç uzadıkça işleyecek olan faiz yükünden daha hızlı kurtulacaktır.
Sürecin bir başka olumlu yönü ise önceki düzenleme bakımından sıkça eleştirilen malın rayiç bedelinin altında satılması riskini bertaraf etmesidir. Zira malın borçlu tarafından rızaen satılması halinde gerçek piyasa değerinde satılması oldukça olasıdır.
Görüldüğü üzere borçluya rızaen satış yetkisi verilerek mahcuz bir malın satılması imkânı hem borçlu hem alacaklı bakımından birçok avantajı beraberinde getirmektedir. Ancak Yönetmeliğin yakın tarihte yürürlüğe girmesi sebebiyle uygulamanın nasıl ilerleyeceği ve beklenen olumlu gelişmelerin yaşanıp yaşanmayacağı zaman içerisinde ortaya çıkacaktır.
Konuya ilişkin herhangi bir sorunuz olması halinde bizimle iletişime geçmekten çekinmeyiniz.
