Bilgilendirme:

ARABULUCULUK SONUCUNDA YAPILAN MİLLETLERARASI SULH ANLAŞMALARI HAKKINDA BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KONVANSİYONU YÜRÜRLÜĞE GİRDİ

ARABULUCULUK SONUCUNDA YAPILAN MİLLETLERARASI SULH ANLAŞMALARI HAKKINDA BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KONVANSİYONU YÜRÜRLÜĞE GİRDİ

Arabuluculuk Sonucunda Yapılan Milletlerarası Sulh Anlaşmaları Hakkında Birleşmiş Milletler Konvansiyonu (“Singapur Konvansiyonu”), 25 Şubat 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile 11 Nisan 2022 tarihinde ülkemizde de yürürlüğe girmiştir. Singapur Konvansiyonu, taraflarca arabuluculuk sonucu akdedilen sulh anlaşmalarının taraf devletlerde mahkeme sürecine gerek kalmaksızın icra edilebilmesini sağlamaktadır.

Singapur Konvansiyonu’nun Kapsamı

Singapur Konvansiyonu;

  • milletlerarası nitelik taşıyan,
  • ticari uyuşmazlığın çözümünü sağlayan,
  • arabuluculuk sonucu ve yazılı olarak yapılan

sulh anlaşmalarına uygulanır.

Sulh anlaşmasının Singapur Konvansiyonu bakımından milletlerarası sayılabilmesi için, kural olarak anlaşmanın en az iki tarafının iş yerlerinin farklı taraf devletlerde olması gerekmektedir. Sulh anlaşması taraflarının iş yerleri aynı taraf devlette olsa bile, bu devlet (i) sulh anlaşmasından doğan borcun esaslı bir kısmının ifa edileceği veya (ii) sulh anlaşmasının konusunun en yakından bağlantılı olduğu devletten farklı ise söz konusu sulh anlaşması Singapur Konvansiyonu kapsamında uygulama alanı bulduğu kabul edilecektir.

Singapur Konvansiyonu’nun uygulanabilmesi için bir diğer önemli koşul ise sulh anlaşmasının ticari nitelikte olması gerektiğidir. Her ne kadar Singapur Konvansiyonu’nda “ticari uyuşmazlık” tanımı yapılmasa da Singapur Konvansiyonu kapsamına dâhil olmayan sulh anlaşmaları belirtilmiştir. Bu doğrultuda Singapur Konvansiyonu, şahsi, ailevi veya ev ile ilgili işlemlerden doğan ve aile, miras ve iş uyuşmazlıklarına ilişkin olan sulh anlaşmalarına uygulanmaz. Bununla birlikte, ticari bir uyuşmazlığa ilişkin olup olmadığı fark etmeksizin, bir mahkeme tarafından onaylanan veya mahkeme nezdinde akdedilen ve taraf devlette hüküm niteliğini haiz olan sulh anlaşmalarına ve hakem kararı olarak kaydedilen ve yerine getirilen sulh anlaşmalarına da uygulanmaz.

Singapur Konvansiyonu arabuluculuğun tanımını da yapmaktadır. Buna göre arabuluculuk, uyuşmazlığa ilişkin çözüm dayatma yetkisine sahip olmayan üçüncü bir kişinin yardımıyla tarafların uyuşmazlığı dostane bir çözüme kavuşturmaya çalıştıkları bir süreci ifade etmektedir.

Singapur Konvansiyonu kapsamında sulh anlaşmaları nasıl dayanak gösterilir?

Sulh anlaşmasına dayanmak isteyen tarafın, sulh anlaşmasının imzalanmış bir kopyasını ve sulh anlaşmasının arabuluculuk sonucu akdedildiğini gösterir delilleri taraf devletin yetkili makamına ibraz etmesi gerekmektedir.

Singapur Konvansiyonu yalnızca sulh anlaşmasının taraflarının imzasını aramaktadır. Buna rağmen, hukuki yollara başvurulan devletin milli hukukuna bağlı olarak, tazmin sağlanabilmesi adına arabulucunun veya taraf vekillerinin de imzası gerekebilmektedir.

Tarafların veya arabulucunun teşhis edilmesini ve tarafların veya arabulucunun niyetlerinin iletişimde yer alan bilgilerden anlaşılmasını sağlayan bir yöntem kullanılmışsa elektronik iletişim hâlinde de imza koşulu sağlanmış sayılacaktır.

Arabuluculuk yoluyla anlaşmaya varıldığını gösteren delillere ilişkin olarak, (i) arabulucunun sulh anlaşmasındaki imzası, (ii) arabuluculuğun yapıldığını gösterir arabulucu tarafından imzalanan belge, (iii) arabuluculuğun yapıldığı kurum tarafından düzenlenen onaylayıcı beyan, (iv) bunların yokluğu hâlinde o yerde kabul edilebilir herhangi bir delil yetkili makamlara sunulabilir.

Yetkili makamlar hangi gerekçelerle sulh anlaşmalarının uygulanması talebini reddedebilir?

Sulh anlaşmasının uygulanacağı taraf devletin yetkili makamları, karşı tarafın talebi üzerine ve aşağıdakiler ispatlandığı takdirde sulh anlaşmasını uygulamayı reddedebilir;

(i) sulh anlaşmasının taraflarından birinin ehliyetsiz olması, (ii) sulh anlaşmasının taraflarca tâbi kılındığı hukuka veya taraf devletin yetkili makamınca uygulanabilir hukuka göre geçersiz, hükümsüz, işlerlik kazanmamış veya ifa edilebilir olmaması veya hükümlerinin bağlayıcı veya nihai olmaması veya sonradan tadil edilmiş olması, (iii) sulh anlaşmasına ilişkin borcun ifa edilmiş olması veya açık veya anlaşılabilir olmaması, (iv) sulh anlaşmasının uygulanmasının hükümlere aykırılık teşkil etmesi, (v) arabuluculuk standartlarının arabulucu tarafından ciddi bir şekilde ihlâl edilmesi ve bu ihlâl olmasaydı söz konusu tarafın sulh anlaşmasını akdetmeyecek olması, (vi) arabulucunun tarafsızlığına veya bağımsızlığına ilişkin haklı şüphe uyandıracak durumları taraflara ifşa etmemesi ve ifşa etseydi söz konusu tarafın sulh anlaşmasını akdetmeyecek olması. Öte yandan yetkili makam, talebin taraf devletin kamu düzenine aykırı olduğunu veya uyuşmazlık konusunun taraf devletin hukukuna göre arabuluculuk yoluyla çözüme elverişli olmadığını tespit etmesi hâlinde sulh anlaşmasını uygulamayı reddedebilir.

Türk arabuluculuk mevzuatına göre, sulh anlaşmasının taraflar, avukatları ve arabulucu tarafından imzalanması hâlinde, sulh anlaşması hüküm niteliğinde belge sayılabilmektedir. Türkiye’de hüküm niteliğinde belge sayılabilecek sulh anlaşmaları taraf devlette bu nitelikte olmayabileceğinden, bu sulh anlaşmalarına Singapur Konvansiyonu uygulanabilecektir. Ancak, Türkiye’de akdedilen bir sulh anlaşması taraf devlette de hüküm niteliğinde belge niteliği taşımaktaysa, Singapur Konvansiyonu yerine yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizine ilişkin hükümler uygulama alanı bulacaktır.

Arabuluculuğun, masraflı ve vakit alıcı dava veya tahkim süreçlerine alternatif olarak gelişen uyuşmazlık çözüm yöntemi olduğu yaygın olarak kabul edilmektedir. Sınır aşırı bir ticari uyuşmazlığın tarafları Singapur Konvansiyonu sayesinde, mahkeme sürecine gerek kalmadan ve icra edilemezlik riski olmaksızın dostane bir çözüme ulaşabilirler.

Herhangi bir sorunuz olması hâlinde daha fazla bilgi ve açıklama için lütfen bizimle iletişime geçiniz.

ETİKETLER

finans, gayrimenkul, yatırım, ticaret, bilgi teknolojileri, e-ticaret, enerji, icra kabiliyeti, dava, veri koruma, şahsi kefalet, şirketler, yönetmelik, esas sözleşme, bağımsız denetim

SON YAZILAR

Bilgileriniz kaydedilmiştir. Teşekkürler.